از عصر دیروز چهارشنبه 30 شهریورماه گزارش‌هایی از کاربران مبنی بر اینکه دسترسی‌شان به اینستاگرام بدون فیلترشکن و با IP ایران ممکن نیست اعلام شده است. گمانه‌زنی‌ها در شرایط فعلی امکان فیلتر اینستاگرام را تقویت کرده است. همچنین بیشتر از ۲۰۰۰ کاربر تلگرام در دقایق اولیه اعلام این خبر تایید کردند به اینستاگرام دسترسی ندارند.
ظهر امروز وزیر ارتباطات هر گونه کاهش دسترسی به اینترنت و محدودیت در میزان دسترسی را تکذیب کرده بود. تا این لحظه اما به نظر می‌رسد پهنای باند اینستاگرام نه تنها کاهش پیدا کرده بلکه این شبکه اجتماعی فیلتر شده است.
کاربران ایرانی در حال حاضر بدون استفاده از فیلترشکن امکان استفاده از اینستاگرام را ندارند. دسترسی به این شبکه اجتماعی به طور مشهودی محدود شده است. این موضوع اما در حالی است که همچنان منابع رسمی این خبر را تکذیب یا تائید نکردند. اینستاگرام تنها شبکه اجتماعی پرطرفدار و فیلتر نشده در ایران بود.
البته اینستاگرام طی ماه‌های اخیر بارها و بارها با افت پهنای باند مواجه بوده اما مسئولان مختلف تاکید کرده‌اند که هیچ گاه فیلتر نشده است. هرچند همچنان باید منتظر واکنش نهادهای مسئول نسبت به این اختلال بود.
دقایقی پس از قطع سرور های اینستاگرام ،واتساپ نیز فیلتر می‌شود . واتساپ از معدود پیام رسان های جهانی بود که در ایران بدون استفاده از فیلترشکن قابل استفاده بود و حالا در کنار اینستاگرام، در یک روز فیلتر شده‌اند.
تابستان سال گذشته بود که مرکز افکار سنجی ایسپا با برگزاری یک نظرسنجی از مردم ایران اعلام کرد که واتساپ محبوبترین پیام رسان در بین کاربران ایرانی است. بر اساس این نظر سنجی که در مرداد ۱۴۰۰ انجام شده بود، ۷۱.۴ درصد از افراد بالای ۱۸ سال ایرانی از پیام رسان واتساپ استفاده می‌کنند. این آمار احتمالا در تابستان ۱۴۰۱ که این پیام رسان در ایران فیلتر شده، افزایش هم داشته است.
به عنوان مثال آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران نیز نشان می‌دهد که سطح عضویت کاربران ایرانی در واتساپ در سال ۱۳۹۶ معادل ۲۴ درصد بود اما این رقم در پایان سال ۱۴۰۰ با رشد قابل توجهی به ۸۸.۵ درصد رسیده است.
تنها در عرض سه ساعت پس از فیلتر اینستاگرام روی اینترنت ثابت و همراه، اکنون دسترسی به اینترنت از سوی اپراتورهای موبایل برای اکثر کاربران محدود شده است. کاربران اینترنت همراه اول، ایرانسل، رایتل و شاتل موبایل تنها امکان دسترسی به سایت‌های داخلی را دارند و پلتفرم‌های پرکاربرد همچون واتساپ، گوگل و… از دسترس خارج شده‌اند.
قطعی اینترنت در حالی رخ داده که ظهر امروز وزیر ارتباطات در حاشیه جلسه هیئت دولت، به وضوح اعلام کرد «کسی به دنبال قطع اینترنت نیست». وزارتخانه تحت امر او حتی با انتشار بیانیه‌ای، خبر منتشر شده مبنی بر اینکه احتمال قطعی مقطعی اینترنت طی روزهای آتی وجود دارد را تکذیب کرده بود.
پیش از این و در آبان سال 98 نیز شاهد قطعی گسترده اینترنت به مدت 2 هفته در سراسر کشور بودیم. در آن زمان کاربران اینترنت ثابت و همراه امکان دسترسی به پلتفرم‌های بین‌المللی را نداشتند و بنابرگزارش‌هایی، به اقتصاد دیجیتال و اکوسیستم استارتاپی ایران لطمه‌های بسیاری وارد شد.
در همان ایام، جلسه بررسی پیامدهای قطع اینترنت بر کسب‌و‌کارها با حضور مسئولان وزارت ارتباطات و سازمان نصر و فعالین استارتاپی در سازمان فناوری اطلاعات کشور برگزار شد. «جعفر محمدی» نایب رییس کمیسیون تجارت الکترونیکی وقت سازمان نصر در آن جلسه اعلام کرد قطع اینترنت روزانه بیش از 2500 میلیارد تومان به صنعت آی تی کشور لطمه زده است.
«محمد جواد آذری جهرمی»، وزیر وقت ارتباطات نیز در مصاحبه‌ای اعلام کرد پیگیری‌های بسیاری برای عدم قطع اینترنت و اتصال سریع‌تر آن داشتند در حالی که عده‌ای آن‌ها را بابت قطع دیرهنگام اینترنت، مواخذه می‌کردند: «کل این پدیده برای کشور بسیار آثار بدی داشت. در بخش ما هم بسیار آثار بدی را برجای گذاشت. امیدوارم هیچ وقت یک چنین شرایطی رخ ندهد؛ نه کشور با چنین پدیده‌ای مواجه شود نه بخش ما با چنین مساله‌ای مواجه شود.»
امیدوارم این محدودیت دسترسی مقطعی باشد در غیر این صورت زیان های وارده می تواند در تمامی بخش های کشور اختلالات بزرگی ایجاد کند…